Tihar तिहार
In English*तिहार एक नेपाली हिन्दुहरुको लागि दोस्रो महत्वपूर्ण पर्व हो । तिहारलाई दीपावली पनि भनिन्छ, यो ५ दिन लामो हिन्दु चाड हो जुन मुख्य रुपमा नेपालमा मनाइन्छ।
कार्तिक कृष्ण पक्षको त्रयोदशीमा काग तिहारबाट तिहार शुरू हुन्छ र हरेक वर्ष कार्तिक सुक्ल पक्षको द्वितीयामा भाई टीकाको साथ समाप्त हुन्छ। यस उत्सवलाई बत्तीको उत्सव पनि भनिन्छ।
- पहिलो दिन काग तिहार, यमको जानकारीकर्ताको रुपमा पूजा गरिन्छ।
- दोस्रो दिन कुकुर तिहार यमका एजेन्टहरूको रूपमा कुकुरहरूको पूजा गर्नका लागि हो।
- तेस्रो दिन गाई तिहार र लक्ष्मी पूजा हो। यस दिन गाईलाई बिहान प्रार्थना र खाना दिइन्छ, र देवी लक्ष्मीलाई साँझमा विस्तृत प्रार्थना र पूजा गरिन्छ।
बेलुका धेरै नेपाली केटाकेटी र युवाहरू घर-घरमा तिहार गीतहरू (देउसी, भैलो) गाउँदै घर फर्कन्छन् र आशीर्वाद दिन्छन्, घरका बासिन्दाहरूले बदलामा पैसा दिन्छन्।
भैलो मुख्यत: महिलाको लागि र देउसी पुरुषको लागि हो । मान्छेहरु पुरुष र महिला सदस्यहरु संग समूह मा भैलो र देउसी दुबै मनाउन।
पटाखामा सरकारले प्रतिबन्ध लगाए पनि केटाकेटीहरु पटाखा जाता बाट भए पनि किनेर आकाश भरिदिन्छ्न।
- चौथो दिन गोरु (गोठ) तिहार, गोवर्धन पूजा हो तब नेवारी समुदायले पनि आफूलाई समर्पित महापूजा गर्दछ।
- पाँचौ दिन / तिहारको अन्तिम दिन भनेको 'भैटिका' हो। यस दिन, दिदीबहिनीले आफ्ना तथा आफ्ना मान्ने दाजुभाइहरूको लामो जीवनको लागि आफ्ना दाजुभाइलाइ टीका लगाउन्छन। उनीहरूको दाजुभाइको निधारमा विभिन्न रंगिन रंगहरु प्रयोग गरेर र उनीहरूको भाईलाई फूलका माला लगाउँदै उनीहरू यस चाड मनाउँछन्।
तिहारको इतिहास र उत्पत्ति:
तिहार चाडको उत्पत्ति बारेमा धेरैखाल्का कथाहरू छन्। सबैभन्दा प्रसिद्ध कथाहरू मध्ये एक यमको कथा हो, मृत्युका देवता र उनकी बहिनी यमुना।
धेरै पहिले, यमराज आफ्नो व्यस्त तालिकाका कारण, उनकी बहिनी यमुनालाई भेट्न सकेनन्। यमुना आफ्ना भाइ यमराजसँग कुरा गर्न चाहन्थिन् त्यसैले उनले काग, कुकुर, गाई, गोरूहरू पठाए र अन्ततः उनलाई भेट्न गए। उनले आफ्नो भाइलाई सम्पूर्ण वर्षमा कम्तिमा एक दिन भेट्न रुचाउँछिन्। यमराजले यस पक्षलाई स्वीकार गरे र तिहारको स्थापना गरे जसमा भाइबहिनीहरू कम्तिमा चाडको नाममा एक अर्कासँग भेट गर्ने मौका पाउँछन्।
 2077 - Nepali Festival | Details | History and Origin | Explanations | Wishes & Greetings In Nepali){kind=link}